Eğitimde Kim Söz Sahibi; Öğretmenler mi Akademisyenler mi?

Eğitimde Kim Söz Sahibi? Ülkemizde eğitim alanında size sunabileceğim yığınla sorundan söz edebilirim. Ama bu yazıda sorunların biraz daha arka planına inmeyi amaçladım; öğretmenler ve bu öğretmenleri yetiştirmeyi amaç edinmiş eğitim fakültesi akademisyenleri bağlamında.
İlk sorularımız geliyor: Neden bu iki grup birbirinden pek haz etmez? Neden bu iki grup bir diğerinin eğitimde söz sahibi olmasını hazmedemez?

Günümüz koşullarında bir öğretmenin yetişmesi işini eğitim fakülteleri üstlenir. Yani bir birey eğer öğretmen olmak istiyorsa, öncelikle eğitim fakültesini başarılı bir şekilde bitirmelidir. Bitirdikten sonra farklı yollar benimseyebilir; dilerse mesleğini icra etmez, dilerse devlet ya da özel okullarda mesleğini icra eder; dilerse de üniversitelerde akademik hayata atılır. Bu yazımda işini devlet okullarında ya da özel okullarda öğretmenlik olarak seçen bir öğretmenden ve işini öğretmen yetiştiriciliği boyutuna taşıyan bir akademisyenden bahsetme gereği hissettim. Çünkü bu konudaki bakış açımı aktarabilirsem diğer yazılarımın daha anlaşılır olacağını umuyorum.

Öğretmen vs Akademisyen

Öğretmen Perspektifinden

İşe öğretmen perspektifinden başlayalım. Öğretmenin gözünde akademisyen, işin mutfağına girmeden ahkam kesen kişidir. Onlara göre, eğitimde akademisyenlerden daha çok kendilerinin söz sahibi olması gerekir, çünkü bu işi deneyimleyerek yapmaktadırlar. Daha çok gözlemden söz edebilirim, (örn. akademisyenlerin burunları on karış havadadır) fakat konuyu eğitimde kim söz sahibi ile sınırlamak istiyorum.

Akademisyen Perspektifinden

Şimdi de akademisyen perspektifinden bakalım. Akademisyenin düşüncesinin altında “öğretmen işini yeterince iyi yapsa, eğitim sistemi böyle olmaz zaten” fikri yatar. Herhangi bir aksaklığı öğretmenin bahanesi olarak kabul edebilir. Onlara göre eğitimde tabi ki de kendilerinin söz sahibi olması gerekir, çünkü en iyi bilimsel bilgi onlardadır.

Peki Eğitimde Kim Söz Sahibi ve Kim Haklı?

Şahsen ben, bu konuda söz sahibi olmak isteyen herkesin haklı olduğu en az bir konu olduğunu düşünüyorum. En başta profilini çizdiğim öğretmen haklı, çünkü akademisyenlerin bazılarının burnu gerçekten havada, hem de on karış falan değil, en az bir yüz var. Diğer taraftan akademisyen de haklı, gerçekten bazı aksaklıkların nedeni öğretmen olabiliyor; ama unuttukları şey her koşulda ve her öğretmen için bu durumun geçerli olmadığı. Bakın nasıl da en az bir konu diyerekten matematikle çözdüm yine işi:)

Şu soruyu sormakla belki de bakış açımızı biraz daha genişletebiliriz. Eğitim bilimsel olarak mı deneyimlere dayanarak mı ilerler? Bu soruya yanıtınıza göre kendinizi değerlendirin derim. Eğer yanıtınız bilimsel olarak ilerler ise yukarıda tarif ettiğim akademisyen; yanıtınız deneyimlere dayanarak ise tarif ettiğim öğretmen gibi düşünüyorsunuz demektir.

Bu arada söz konusu çıkarımların genel bir perspektif sunduğunu belirtmeden geçemeyeceğim. Elbette hem akademisyenler hem de öğretmenler arasında böyle düşünmeyen insanlar vardır, onlar eğitimin hem bilimler (eğitimin kendisi de bir bilimdir) yoluyla hem de deneyimlere bağlı olarak ilerlediğini düşünür. Hatta, ülkemizde eğitim sisteminde daha büyük ilerlemeler sağlamak için bu iki grubun ortak çalışmasının ne kadar önemli olduğunun bilincindedirler.

Çözüm ne?

Çözüm için olayın özüne inmek gerekiyor; birbirini anlayamamak. Ne öğretmen akademisyeni dinlemek istiyor, ki zorla dinletildiği durumlar oluyor; ne de akademisyen öğretmeni dinlemek istiyor; ki kaale bile almadığı zamanlar oluyor. Kimse birbirini anlamak istemiyor. İşin daha da vahim kısmı bu böyle devam ettiği müddetçe iki kesim arasındaki bu uçurum gittikçe büyüyor. Eee, o zaman çözüm ne olacak?

Çözüm öncelikle kişilerin kendisinde bitiyor. Ben biliyorum ki, akademisyenler arasında işini gayet iyi yapan ve dinlenmesi gereken insanlar var. Ayrıca biliyorum ki, mesleğini layıkıyla yerine getiren öğretmenler de var. Olaylara böyle baktığım müddetçe de ilk başta profilini çizdiğim akademisyenlerden birisi olmayacağıma güveniyorum. Bunun yanı sıra MEB ve YÖK ortaklığına çok ihtiyacımız var. Örneğin üniversitedeki akademisyenlerin MEB’de işin mutfağına daha çok girebildikleri bir ortam oluşturulabilir ya da MEB’deki öğretmenler seminer dönemlerinde akademisyenlerle buluşturulup çeşitli paylaşımlar gerçekleştirilebilir.

Yani…

Eğitim, profesyonel olarak onunla ilgilenen herkesin işidir. İster bir öğretmen olsun, ister o öğretmeni yetiştiren öğretmen yetiştiricileri, yani akademisyenler olsun. Yeter ki bu iki grup birbirini dinlesin, anlasın, birlikte çalışsın. Ben, olabileceğini kendim deneyimledim, biliyorum. Bana çocuk muamelesi yapan da oldu, beni dinleyen de; beni dinleyenleri kar saydım. Ama bildiğim diğer şey bu birliktelik, birkaç kişinin başarabileceği bir şey değil ve zaman alacak. Olsun, toprak işlenirken bile ne kadar zahmete girilmiyor mu? Gelin, öğretmenler ve akademisyenler olarak toprağımızı el ele işleyelim, gelecek filizlerimiz kök salsın. Öyle bir toprak olsun ki, üstüne Aşık Veysel gibi şiirler yazabilelim: 

Koyun verdi kuzu verdi süt verdi, 
Yemek verdi ekmek verdi et verdi,
Kazma ile döğmeyince kıt verdi,
Benim sadık yarim kara topraktır.

Aşık Veysel’i kendi ağzından dinlemek isteyenlere;